Van xả áp hệ thống tưới tự động là thiết bị có chức năng xả nước ra khỏi đường ống. Mục đích của nó là giảm áp lực khi áp suất nước trong đường ống đã vượt mức cài đặt an toàn ban đầu.
Khác với các van công nghiệp khác, Van xả áp hoạt động hoàn toàn dựa vào áp suất của dòng nước trong ống. Khi áp lực nước tăng, đĩa van mở và van tiến hành xả nước ra ngoài hoặc về bể chứa.
Khi áp suất nước đã giảm về thông số cài đặt ban đầu thì lò xo bên trong van sẽ đẩy đĩa van về lại trạng thái ban đầu.
Ngoài nhiệm vụ bảo vệ hệ thống, chống quá áp thì van Van xả áp còn phân phối và điều tiết áp suất nước trong đường ống hệ thống tưới.
Van xả áp là thiết bị có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn của hệ thống tưới nên việc lựa chọn và lắp đặt van cần được thực hiện kỹ càng và chuyên nghiệp
Thông số kỹ thuật Van xả áp hệ thống tưới
- Kích thước: 60mm (2″), 49mm (1″)
- Áp suất làm việc: 10 kg/cm2
- Áp suất xả: 1 kg/cm2 – 10 kg/cm2
- Chất liệu sản xuất: Hợp kim đồng cao cấp
- Kiểu kết nối đường ống: Lắp ren
Tìm hiểu về Van xả áp hệ thống tưới
Van xả áp hệ thống tưới hay người ta còn gọi là van an toàn giúp cho hệ thống đường ống và các thiết bị sử dụng được an toàn khi có hiện tượng tăng áp lực. Van sẽ tự động xả nước đến khi nào áp lực của hệ thống giảm bằng hoặc nhỏ hơn van thì van sẽ tự động đóng lại
Nhiều người hiện nay nhầm lẫn giữa Van xả áp an toàn và van giảm áp. Như chúng ta đã biết van xả áp an toàn hay còn gọi là van an toàn là loại van thường đóng, chỉ khi nào hiện tượng quá áp sảy ra thì nó mới mở để thực hiện nhiệm vụ của mình
Trong khi đó Van giảm áp hay người ta thường gọi là van điều chỉnh áp lực nước luôn luôn mở và thực hiện việc điều áp trong hệ thống tưới
Ngày nay van xả áp được sản xuất đa dạng về kiểu dáng như loại có tay giật, không tay giật. Đa dạng về chất liệu chế tạo như: bằng đồng, Inox, gang…
Van xả áp an toàn còn được gọi bằng các tên như:
- Van an toàn Hệ thống tưới
- Van xả áp suất hệ thống tưới
- Van xả áp nước tự động
- Van xả an toàn
- Van an toàn
Cấu tạo, cách hoạt động của van xả áp tự động
❖ Cấu tạo
Van xả áp xuất he thong tuoi có cấu tạo bao gồm:
- Thân van,
- Đĩa van,
- Lò xo,
- Vít điều chỉnh,
Chúng ta cùng nhau tìm hiểu chức năng của từng bộ phận chi tiết:
Thân van
Thân van là bộ phận chính của van. Thân van là nơi chứa các bộ phận còn lại của van như đĩa van, lò xo
Thân van kết nối với đường ống thông qua kết nối ren hoặc kết nối mặt bích. Thân van được cấu tạo bằng đồng
Thân van có thể hoạt động tốt trong nhiều môi trường nhiệt độ và áp lực khác nhau.
Đĩa van
Đĩa van là phần quan trọng nhất của van xả áp an toàn. Đĩa van có nhiệm vụ đóng mở van khi áp lực của nước trong hệ thống tưới thay đổi
Đĩa van được kết nối với lò xo và trục van. Đĩa van phần dưới của nó luôn nằm trong nước.
Chính vì thế nó thường được sử dụng bằng các vật liệu có khả năng chống ăn mòn và chịu được hoá chất như phân bón khi châm phân vào hệ thống tưới.
Lò xo
Lò xo nằm trong thân van. Nhiệm vụ chính của nó là tạo ra lực nén để nén đĩa van, ép chặt đĩa van theo chiều đi xuống.
Lò xo được chế tạo bằng các vật liệu cứng và có lực đàn hồi tốt. Nó luôn đảm bảo tác động đủ lực để nén đĩa van đi xuống
Vít điều chỉnh
Vít điều chỉnh nằm ở trên đầu thân van. Vít điều chỉnh được gắn chặt vào trục van, nó có nhiệm vụ điều chỉnh áp lực đóng mở van
Chúng ta có thể xoay cùng chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ để tăng hoặc giảm độ nén của lò xo lên đĩa van
❖ Nguyên lý hoạt động Van xả áp hệ thống tưới
Relief valve được dùng như 1 biện pháp hiệu quả để loại bỏ những đợt tăng áp nhanh chóng và đột ngột khi xuất hiện búa nước trong hệ thống đường ống
Búa nước xảy ra khi chúng ta đóng mở quá nhanh Van các ca tưới hoặc bơm bị dừng đột ngột do cúp điện, cháy máy bơm.
Lúc này, sự khuếch đại của áp suất thấp theo sau do có nhiều đợt hồi ngược của áp lực cao. Những chuỗi sóng này bao gồm sự luân chuyển của áp suất thấp và áp suất cao trong đơn vị thời gian vài giây.
Van xả áp sẽ nhanh chóng xả bớt lưu lượng nước trong đường ống nhằm đưa áp về mức đã cài đặt an toàn ban đầu.
Ngoài ra cũng nên lắp thêm Van xả khí để đảm bảo hạn chế tác động của búa nước trong hệ thống tưới
Ở trạng thái áp suất nước nhỏ hơn áp lực lò xo(Là mức áp lực đã cài đặt sẵn ở van): Lúc này lò xo luôn có xu hướng ép chặt đĩa van theo phương thẳng đứng đi xuống, đĩa van được ép chặt vào ghế đệm van. Nước không thể đi qua, van đóng hoàn toàn
Ở trạng thái áp suất nước lớn hơn áp lực của lò xo: Lúc này lực của nước tác động lên đĩa van thắng được lực ép của lò xo, đĩa van di chuyển ngược lên trên, nước thoát ra bên ngoài. Van ở trạng thái mở
Trạng thái mở của van tồn tại đến khi nào áp lực trên đường ống nhỏ hơn hoặc bằng với áp lực đã cài đặt ở trên van thì van sẽ đóng lại.
❖ Một số lưu ý khi sử dụng van xả áp nước tự động
Van xả áp hệ thống tưới là dòng van an toàn bảo vệ hệ thống đường ống và thiết bị trong cả hệ thống tưới. Chính vì thế chúng ta cần lưu ý một vài điểm sau để van hoạt động hiệu quả nhất:
- Lựa chọn van đúng với tiêu chuẩn kỹ thuật về áp suất hoạt động của hệ thống tưới
- Kiểm định van an toàn trước khi đưa vào lắp đặt để đảm bảo van hoạt dộng chính xác nhất. An toàn cho hệ thống tưới và người vận hành.
- Có thể sử dụng đường ống thu về bể chứa hoặc đầu hút của máy bơm để tránh lãng phí nước tưới và phân bón.
- Nếu lắp đặt ngoài trời nên che chắn nắp chụp để van hoạt động ổn định trong thời gian dài
- Nên lắp đặt van ở các vị trí theo hướng dẫn lắp đặt của kỹ thuật có kinh nghiệm. Van an toàn không phải lắp ở vị trí nào cũng được.
- Nên lắp đặt van ở vị trí thẳng đứng để đĩa van đóng mở đạt trạng thái tốt nhất
- Thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống và van định kỳ, theo khuyến cáo tốt nhất là bảo trì van sau 1 mùa tưới khoảng 4 – 6 tháng/ lần
Phân loại Van xả áp hệ thống tưới
❖ Van xả áp nước
Một số khách hàng khi nghe van xả áp nước sẽ còn khá xa lạ nhưng nó còn có tên gọi quen thuộc khác là van giảm áp thủy lực.
Van xả áp lực là thiết bị dùng để xả nước ra khỏi đường ống dẫn khi áp lực trong đường ống tăng cao và vượt mức cho phép để tránh sự cố.
Nguyên lý hoạt động của Van xả áp hệ thống tưới không quá phức tạp: Dựa vào áp suất của dòng nước và điều chỉnh áp một cách chính xác.
Khi áp suất tăng cao, van mở nhanh chóng và khi đóng khá chậm và từ tốn để không tạo nên làn sóng nước.
Ứng dụng Van xả áp hệ thống tưới chủ yếu trong các hệ thống tưới tự động có áp dụng công nghệ, các dự án sản xuất nông nghiệp quy mô lớn muốn giảm công vận hành và chủ động trong việc tưới tiêu.
Ngoài ra Van xả áp còn được lắp đặ trong các hệ thống phòng cháy chữa cháy tại bệnh viện, trường học, trung tâm thương mại, khu chung cư, hệ thống cấp và thoát nước sinh hoạt, nước thải hoặc tại những hệ thống ống công nghiệp có nguy cơ tăng quá áp.
Đặc điểm của Van xả áp hệ thống tưới là:
+ Van làm việc hoàn toàn tự động, dựa vào nguyên lý thủy lực nên độ chính xác cao.
+ Bộ điều khiển làm việc và điều khiển chính xác áp suất của nước.
+ Van có độ bền cao, độ tin cậy khi làm việc. Nhìn chung, cấu tạo của van đơn giản nên hoạt động lắp đặt, bảo dưỡng khá dễ dàng.
+ Màng ngăn của van thường được làm từ cao su hoặc nylon. Gioăng cao su được bố trí ở lá van và khung van để ngăn chặn hiệu quả sự rò ri nước.
+ Van được lắp đặt tại nhiều vị trí trên hệ thống đường ống.
❖ Một số cách phân loại khác
Ngoài cách phân loại van dựa trên đặc điểm dòng lưu chất thì chúng ta có thể phân chia Van xả áp dựa trên cách lắp, chất liệu van.
Van xả áp inox
Là loại có giá thành cao nhất. Do chất liệu inox hoàn toàn nên van không bị oxi hóa, ăn mòn nên được dùng cho các hệ thống nước sạch cung cấp sinh hoạt.
Van xả áp đồng
- Chất liệu thân van : Đồng đỏ
- Chất liệu trục van: đồng
- Chất liệu ty van: đồng
- Áp lực làm việc tối đa: 10 kg/cm2
- Áp suất làm việc: 0,2 kg/cm2 ~ 10 kg/cm2
Van xả áp bằng đồng thường là loại lắp ren và thích hợp để dùng cho những hệ thống đường ống nhỏ và trung bình.
Van xả áp gang
Van xả áp bằng gang là thiết bị được chọn lắp cho những đường ống có kích cỡ lớn từ DN 50 đến DN 200.
- Áp suất làm việc: 16bar
- Đường kính van: DN50 – DN200
- Nhiệt độ làm việc định mức: 0 độC – 75 độ C
- Môi trường làm việc: nước
- Chất liệu van: gang
- Kiểu nối lắp: Dạng mặt bích
Van xả áp lắp bích
Thường sẽ được chọn dùng cho những hệ thống có đường ống dẫn kích thước lớn từ DN50 – DN300. Do là loại lắp bích nên van có thể chịu áp lực và lưu lượng dòng lớn.
Van xả áp lắp ren
Ngược lại, van xả áp lắp ren thích hợp cho những đường ống dẫn lưu chất có kích thước nhỏ và trung bình từ DN15 – DN50. Do thiết kế dạng lắp ren nên khi cần vệ sinh, bảo dưỡng đều rất dễ dàng.
Tại sao phải dùng Van xả áp trong Hệ thống tưới
Hệ thống đường ống tưới được đảm bảo an toàn
Do nguyên tắc làm việc của van nên các relief valve sẽ giảm áp suất từ mức cao xuống mức thấp trong phạm vi tiêu chuẩn an toàn mà không tạo nên các làn sóng nước dao động hay gây áp lực đột ngột gây bể ống.
Nếu không trang bị loại van xả áp suất này, khi áp suất tăng vượt khả năng đường ống tưới chịu đựng thì chắc chắn sẽ xảy ra hiện tượng nứt, vỡ hoặc thậm chí là nổ rất nguy hiểm.
Tiết kiệm và chủ động do được vận hành tự động
Van xả áp có cơ chế tự động vận hành mà không cần tác động của con người hay điện năng. Và vì thế mà Trang trại lớn không cần phải thuê nhân công theo dõi hoạt động của van liên tục nên rất tiết kiệm.
Van được nghiên cứu và chế tạo với cơ chế làm việc chính xác, chỉ cần lắp van 1 lần, hệ thống sẽ đươcj đảm bảo an toàn, tránh hư hỏng phải sửa chữa tốn kém
Dễ dàng sử dụng và điều chỉnh
So với các loại van công nghiệp khác thì việc lắp đặt van khá thuận tiện. Người lắp có thể tùy chỉnh cửa van xả áp an toàn theo tốc độ xả nước mong muốn.
Ưu điểm của Van xả áp hệ thống tưới (Relief valve)
Van xả áp là một loại van công nghiệp được sử dụng rộng rãi với nhiều ưu điểm như:
- Màng ngăn của van được làm từ cao su và nylon nên có độ đàn hồi, dẻo dai, bền và chính xác cao.
- Van tự động làm việc dựa trên lực chảy của dòng nước nên tiện lợi hơn so với van hoạt động bằng điện hoặc bằng lực cơ.
- Chất liệu sản xuất van đa dạng từ: inox, đồng, gang… Những chất liệu này có khả năng chống oxi hóa, gỉ sét tốt nên thích hợp dùng cho nguồn nước.
- Van có cấu trúc đơn giản, không phức tạp, dễ dàng lắp đặt vào các hệ thống đường ống tưới, thao tác vệ sinh, bảo dưỡng thuận tiện và dễ dàng.
Mọi góp ý về bài viết vui lòng comment dưới bài viêt để chúng tôi có thể bổ sung và hoàn thiện thêm cho người đọc.